Misschien heb je wel eens een toonladder gespeeld om te oefenen op je instrument. Maar hoe zit het met de theorie achter toonladders? In dit stuk vertel ik je alles over wat een toonladder is, welke soorten toonladders er zijn en hoe deze zijn opgebouwd.
Wat is een toonladder?
Een toonladder is een opeenvolging van zeven verschillende noten, stijgend of dalend. De eerste noot is de grondtoon en deze geeft zijn naam aan de toonladder. De laatste (achtste) noot is dezelfde als de eerste noot. Samen vormen zij het octaaf. Er zijn heel veel manieren om een toonladder op te bouwen. In dit artikel ga ik het hebben over de majeur en mineur toonladder. Daarnaast kijken we naar harmonische en melodische variaties.
Majeur toonladders
De bekendste toonladder is de toonladder van C majeur. Dit is de toonladder zonder kruizen en mollen.
Tussen de verschillende tonen zit 1-1-0,5-1-1-0,5 toonafstand. Begrijp je dit niet? Kijk dan eens naar de piano.
Alle zwarte toetsen zijn geven verhoogde en verlaagde tonen aan. Dit zijn de halve toonsafstanden. Maar tussen E en F, en B en C zitten geen zwarte toetsen. Dat komt doordat zij maar een halve toon van elkaar verschillen.
Een ezelsbruggetje: als er een zwarte toets tussen de noten zit, dan is het een hele toonafstand. Anders een halve.
Een majeur toonladder bouw je dus op via het bovenstaande schema. Kijk maar eens naar de toonladder van G-majeur:
Je ziet direct dat deze toonladder één kruis heeft. Dat moet ook wel, omdat de toonafstand tussen de laatste twee noten 0,5 moet zijn.
Aeolische / Mineur toonladders
Dan nu de mineur-toonladders. We nemen als voorbeeld de toonladder van A-mineur.
Tussen de verschillende tonen zit heel-half-heel-half-heel-heel. Op deze manier wordt een mineurtoonladder gevormd.
Verschil tussen mineur en majeur
Mineur staat ook wel voor klein. Dit komt doordat tussen de eerste en de derde toon 1,5 toonafstand zit, dit noemen we het interval kleine terts. Bij majeur is dit een afstand van 2, de grote terts. Hierdoor krijgt muziek in een majeur toonsoort een andere klank en roept dit een ander gevoel op, dan muziek in een mineur toonsoort.
Soorten mineur toonladders
Ik wil het niet té ingewikkeld maken, dus dit is het laatste onderwerp wat ik behandel. Toen ik vroeger saxofoonles had leerde ik de majeur toonladders en de mineur toonladders. Daarnaast leerde ik drie variaties op deze toonladders kennen: harmonisch en melodisch. Hieronder zal ik uitleggen wat deze variaties precies inhouden.
Harmonisch mineur
Hierboven zien jullie weer de A mineur toonladder, maar dan harmonisch. Hierbij is de laatste toon met een halve toonafstand verhoogt, waardoor de G een G# wordt.
Melodisch mineur
Nu zijn de laatste twee noten van de A mineur toonladder verhoogt. De F is een F# geworden en de G een G#. Dit noemen we een melodisch mineur toonladder.
Meer weten?
Binnenkort schrijf ik een stuk over de andere soorten toonladders.
Wil je meer weten over de majeur toonladders? Kijk dan [hier.](https://sonid.app/nl-nl/muziektheorie/toonladder/majeur)
Extra informatie over de mineur toonladders vind je [hier](https://sonid.app/nl-nl/muziektheorie/toonladder/aeolisch).
En vergeet niet te blijven oefenen in de Sonid app!
